Akciğer dokusunda anormal hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla oluşan bir kanser türüdür. Sigara kullanımı en önemli risk faktörüdür. Solunum zorluğu, öksürük ve göğüs ağrısı belirtileri arasındadır. Erken evrelerde belirti vermeyebilir. Akciğer kanseri tedavi seçenekleri arasında cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi bulunur. Erken teşhis, tedavi başarısını artırabilir
Akciğer Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Birkaç haftadan uzun süren öksürük, özellikle kötüleşen veya farklılaşan öksürükler akciğer kanseri yaşandığına işaret edebilir. Öksürükle birlikte gelen kanlı balgam, önemli bir belirti olabilir ve tıbbi bir değerlendirme gerektirir. Akciğerlerdeki tümörlerin hava yollarını tıkaması sonucu nefes darlığı yaşanabilir.
Yokuş çıkarken veya hafif efor sarf ederken bile nefes almak zorlaşabilir. Göğüs, sırt veya omuzlarda hissedilen ve kalıcı olan ağrı, belirtisi olabilir. Özellikle derin nefes alırken veya öksürürken ağrı artıyorsa dikkat edilmelidir.
Sesin kalıcı olarak kısılması, kanser nedeniyle sinirlerin etkilenmesinden kaynaklanır. Açıklanamayan ve hızlı bir şekilde meydana gelen kilo kaybı ile iştah kaybı, birçok kanser türünde olduğu gibi bu kanser türünde de görülür. Sürekli hissedilen aşırı yorgunluk, vücudun kanserle mücadelesinin bir belirtisidir. Tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonu, hava yollarında tıkanıklık oluşmasından kaynaklanır.
Akciğer kanseri, ilerlediğinde kemiklere yayılabilir ve sırt, kalça veya diğer bölgelerde ağrıya neden olabilir. Bu belirtiler, başka hastalıkların belirtileriyle de örtüşebilir. Bu nedenle bu belirtilerden herhangi biri görülüyorsa bir doktora başvurulması önemlidir. Erken tanı, tedavi sürecinde büyük önem taşır.
Akciğer Kanseri Neden Olur?
Sigara kullanımı en önemli nedenidir. Sigara dumanında bulunan kimyasallar, akciğer hücrelerinde genetik değişikliklere yol açar. Bu durum kansere neden olabilir. Sigara içmeyenlerde bile pasif içicilik riski artırabilir. Egzoz gazları, sanayi atıkları ve diğer kirleticiler gibi hava kirliliği kaynakları da riski artırabilir. Asbest gibi kanserojen maddelere maruz kalmak, riski yükseltir.
Ayrıca, radon gazı ve bazı kimyasallara (örneğin, arsenik) maruz kalmak da riski artırır. Ailede akciğer kanseri öyküsü olan bireylerde genetik yatkınlık, riski yükseltebilir. Genetik bozukluklar, DNA hasarlarının onarılmasını zorlaştırabilir. Ayrıca, bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde kansere yakalanma riski daha yüksektir. Bu nedenlerden dolayı sigara kullanmamak, hava kirliliğinden korunmak önemlidir.
Akciğer Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Akciğer kanseri şüphesinde ilk olarak göğüs röntgeni çekilir. Bunun yanı sıra, daha ayrıntılı görüntüler almak için bilgisayarlı tomografi (BT) taraması kullanılır. Bu taramalar, tümörün boyutunu ve yerleşimini belirlemek için oldukça önemlidir. Eğer hasta öksürükle balgam çıkarıyorsa, bu balgam laboratuvarda incelenir. Kanser hücrelerinin varlığı kontrol edilebilir. Bu yöntem özellikle merkezi akciğer tümörlerinin tespitinde yardımcı olabilir. Kanserden şüphelenilen bölgeden doku örneği alarak yapılan biyopsi, kesin tanı koymak için kullanılır. Biyopsi farklı yöntemlerle yapılabilir. Bunlar arasında bronkoskopi, ince iğne aspirasyonu, ya da cerrahi biyopsi yer alır. Bronkoskopi sırasında, ince bir tüp ağızdan veya burundan girilerek bronşlara kadar ilerletilir. Bu yöntemle doktor, akciğerlerin içini doğrudan görebilir ve biyopsi alabilir.
Kan testleri genellikle genel sağlık durumunu değerlendirmek ve diğer sorunları ekarte etmek için yapılır. Pozitron emisyon tomografisi ise kanserin vücuttaki yayılımını değerlendirmek amacıyla kullanılır. Mediastinoskopi, akciğer ve kalp arasındaki lenf bezlerinin incelenmesi için kullanılır. Göğüs bölgesinden küçük bir kesi yapılarak örnek alınır. BT ya da ultrason rehberliğinde akciğerdeki anormal bölgeden ince bir iğneyle hücre veya doku örneği alınır. Bu yöntem, tümörün yerleşimi uygunsa kullanılabilir. Akciğer kanseri tanısı koymak için birden fazla test gerekebilir. Erken teşhis, tedavi seçeneklerini artırabilir ve hastanın yaşam süresini uzatabilir. Bu yüzden risk altındaki bireylerin düzenli kontroller yaptırması önemlidir.
Akciğer Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Cerrahi, tümörün tamamen çıkarılabileceği durumlarda tercih edilir. Bu yöntem genellikle erken evre akciğer kanseri vakalarında kullanılır. Lobektomi, pnömonektomi ve segmentektomi gibi farklı cerrahi prosedürler uygulanabilir. Radyoterapi yönteminde, yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Kanser hücrelerini yok etmeye yönelik bir tedavi yöntemidir. Radyoterapi, ameliyat sonrası kalan kanser hücrelerinin temizlenmesi amacıyla kullanılır. Kemoterapi, kanser hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını durdurmak için kullanılan ilaç tedavisidir.
Genellikle cerrahi veya radyoterapi ile kombine edilir. Ayrıca ileri evre vakalarda ana tedavi yöntemi olarak da uygulanabilir. İmmünoterapi, bağışıklık sisteminin kanserle savaşmasına yardımcı olan ilaçlarla yapılan tedavi yöntemidir. İmmünoterapi, kanser hücrelerini hedef alarak vücudun bağışıklık yanıtını artırır. Özellikle ileri evre akciğer kanseri hastalarında etkili olabilir. Bazen birden fazla tedavi yöntemi bir arada kullanılır. Örneğin, cerrahi ile birlikte kemoterapi veya radyoterapi uygulanabilir. Bu tür kombinasyon tedavileri, tedavi etkinliğini artırmak amacıyla tercih edilir. Her tedavi yöntemi hastanın durumuna göre özelleştirilir. Birden fazla uzman doktorun katkılarıyla en uygun tedavi planı oluşturulur. Tedavide erken teşhis, tedavi başarısını önemli ölçüde artırır. Bu nedenle düzenli sağlık kontrolleri ve risk faktörlerinden kaçınma büyük önem taşır.
