Bağışıklık sisteminin tiroid bezine saldırmasıyla oluşan bir hastalıktır. Graves hastalığı, tiroid bezinin fazla hormon üretmesine neden olur. Bu duruma hipertiroidizm denir. Kalp çarpıntısı, kilo kaybı, sinirlilik ve gözlerde büyüme görülebilir. Genetik yatkınlık etkili olabilir. Tedavide ilaç, radyoaktif iyot veya cerrahi yöntemler kullanılır.
Graves Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Vücut daha hızlı çalıştığı için metabolizma artar. Kişi normalden fazla yemek yese bile istemsiz olarak kilo kaybeder. Kalp dinlenme halindeyken bile hızlı atar. Göğüste çarpıntı hissi, bazen de ritim bozuklukları görülebilir. Vücut ısısı artar ve kişi sık sık terler. Sıcak ortamlarda rahatsızlık hissi artar. Graves hastalığı ruh halini etkileyebilir. Kişide huzursuzluk, çabuk sinirlenme ve kaygı gibi psikolojik değişiklikler oluşabilir.
Özellikle ellerde fark edilen ince titremeler ortaya çıkabilir. Bu titreme genellikle dinlenme anında bile görülür. Metabolizma hızlanmasına rağmen kişi kendini halsiz ve bitkin hisseder. Merdiven çıkmak gibi basit aktiviteler bile zorlayıcı hale gelir. Kadınlarda adet döngüsünde düzensizlikler yaşanabilir. Bazı kişilerde adetler seyrekleşebilir veya tamamen durabilir. Cilt incelir, hassaslaşır ve kolay tahriş olabilir.
Aynı zamanda saçlarda incelme ve dökülme görülür. Metabolizmanın hızlanmasına bağlı olarak sık dışkılama ya da ishal görülebilir. Gözlerde öne doğru çıkıklık (egzoftalmi), kızarıklık, kuruluk, batma hissi ve çift görme gibi belirtiler oluşabilir. Tiroid bezinin büyümesiyle boynun ön kısmında fark edilen bir şişlik oluşur. Bu şişlik guatr olarak adlandırılır ve yutkunurken daha belirgin hale gelebilir. Hızlı çalışan vücut sistemi nedeniyle uykuya dalmak zorlaşabilir. Gece sık uyanma veya uykusuzluk yaşanabilir. Sonuç olarak, graves hastalığı çok yönlü belirtilerle kendini gösterir. Her bireyde farklı şiddette semptomlar oluşabilir. Erken tanı ve tedaviyle bu belirtilerin kontrol altına alınması mümkündür. Özellikle gözle ilgili şikayetler varsa bir uzmana başvurmak önemlidir.
Graves Hastalığı Neden Olur?
Vücut, normalde mikroplara karşı savaşması gereken bağışıklık hücrelerini yanlışlıkla tiroid bezine yönlendirir. Bu durum, tiroid bezinin gereğinden fazla hormon üretmesine yol açar. Aile bireylerinde otoimmün hastalık varsa bu hastalığın ortaya çıkma ihtimali artar. Genetik faktörler bağışıklık sisteminin dengesiz çalışmasına zemin hazırlar. Kadınlarda, özellikle 20-40 yaş arası bireylerde bu hastalığa yakalanma riski erkeklere göre çok daha yüksektir. Bunun nedeni hormonal farklılıklar ve bağışıklık sisteminin kadınlarda daha aktif olması olabilir. Yoğun stres, vücuttaki bağışıklık sistemini olumsuz etkileyebilir. Bu durum, bağışıklık sisteminin tiroid dokusuna saldırmasına neden olabilir. Graves hastalığı yaşanmasını tetikleyebilir.
Bazı virüsler ve bakteriler, bağışıklık sisteminin tiroid hücrelerini yabancı bir unsur gibi algılamasına yol açabilir. Bu yanlış algı sonucunda otoimmün bir süreç başlar. Sigara içmek bağışıklık sistemini baskılar ve tiroid bezine zarar verebilir. Ayrıca sigara içen hastalarda gözle ilgili komplikasyonlar (Graves oftalmopatisi) daha sık görülür. Gebelik, doğum sonrası dönem ve menopoz gibi dönemlerde vücutta yaşanan hormonal değişiklikler bağışıklık sistemini etkiler. Bu da hastalığın riskini artırabilir. Besinler veya ilaçlarla aşırı iyot almak, tiroid bezini uyararak fazla hormon üretimine yol açabilir. Bu durum hastalığı tetikleyebilir veya var olan tabloyu kötüleştirebilir.
Graves Hastalığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hastalığın tedavisinde ilk tercih edilen yöntemlerden biri ilaç tedavisidir. Antitiroid ilaçları, tiroid bezinin aşırı hormon üretimini engeller. En yaygın kullanılan ilaçlar metimazol ve propiltiyourasildir. Bu ilaçlar genellikle hastaların semptomlarını hafifletir. Tiroid fonksiyonlarını normale döndürmeye yardımcı olur. Ancak tedavi süresi genellikle uzun olabilir. Tedavi sırasında düzenli olarak kan tahlilleri yapılması gerekir. Radyoaktif iyot tedavisi, graves hastalığı tedavisinde etkili bir seçenek olarak kabul edilir. Bu tedavi, radyoaktif iyot içeren bir hap veya sıvının alınmasını içerir.
Radyoaktif iyot, vücutta tiroid bezini hedef alır ve fazla hormon üretimine neden olan hücreleri yok eder. Bu tedavi sonrasında, hastalar genellikle hipotiroidizm geliştirebilir. Yaşam boyu tiroid hormonu tedavisi gerekebilir. Cerrahi tedavi, özellikle ilaç tedavisinin etkili olmadığı veya radyoaktif iyot tedavisinin uygulanamadığı durumlarda tercih edilebilir. Bu tedavi, tiroid bezinin bir kısmının veya tamamının cerrahi olarak çıkarılmasını içerir. Tiroid bezinin tamamen çıkarılması sonrasında, hastalar tiroid hormonu eksikliği yaşayacakları için ömür boyu hormon tedavisi almaları gerekebilir. Beta blokerler, hastalığın semptomlarını yönetmek için kullanılır. Bu ilaçlar, kalp atış hızını yavaşlatır, titremeleri azaltır ve kaygı gibi semptomları hafifletir.
Beta blokerler, hastalığın kökenine yönelik tedavi sağlamaz, ancak hastanın yaşam kalitesini iyileştirebilir. Genellikle tedaviye antitiroid ilaçları ile birlikte başlanır. Graves hastalığı, hastalar üzerinde psikolojik stres yaratabilir. Çünkü bu hastalık vücutta birçok farklı semptoma yol açabilir. Depresyon, kaygı gibi durumlar, tedavi sürecinde destek gerektirebilir. Psikolojik danışmanlık ve destek grupları, hastaların tedaviye uyumunu artırabilir. Hastalığın tedavisi, kişiye özel bir plan dahilinde yapılmalıdır. Tedavi süreci, hastanın tedaviye verdiği yanıta göre şekillenir ve düzenli doktor kontrolü gerektirir.
