Epilepsi olarak da bilinen bir nörolojik rahatsızlıktır. Beyinde anormal elektriksel aktivite sonucu nöbetler meydana gelir. Nöbetler bilinç kaybı, kasılmalar veya kontrolsüz hareketlerle kendini gösterir. Sara hastalığı çoğunlukla çocuklukta başlar ama her yaşta görülebilir. Tedavi edilmezse hastanın yaşam kalitesini düşürebilir. İlaç tedavisi ve bazı durumlarda cerrahi yöntemlerle kontrol altına alınabilir.
Sara Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Ani kasılmalar ve kontrol edilemeyen hareketler en yaygın belirtidir. Kısa süreli bilinç kayıpları veya donup kalma durumları yaşanabilir. Koku, tat veya görme gibi duyularda değişiklikler olabilir. Ani ruh hali değişiklikleri, anksiyete veya agresiflik gözlemlenebilir. Nöbet öncesinde baş dönmesi ve sersemlik hali yaşanabilir. Sara hastalığı belirtileri farklı türlerde nöbetlerle kendini gösterebilir ve kişinin günlük yaşamını etkileyebilir.
Sara Hastalığı Neden Olur?
Ailede epilepsi öyküsü olan bireylerin hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Bazı genetik mutasyonlar beyin fonksiyonlarını etkileyerek neden olabilir. Doğum sırasında beyin oksijensiz kalma, kafa travması, enfeksiyonlar, felç ya da beyin tümörleri yol açabilir. Beynin yapısındaki doğumsal bozukluklar sara hastalığı yaşanmasını tetikleyebilir.
Bazı metabolik bozukluklar (örn. düşük kan şekeri, elektrolit dengesizlikleri) beyin hücrelerinin normal işleyişini bozarak yol açar. Aşırı alkol ve bazı uyuşturucular, beyindeki elektriksel aktiviteyi etkiler. Nöbetlere neden olur. Epilepsi genellikle tedavi edilebilen bir hastalıktır. İlaçlarla ya da bazı durumlarda cerrahi müdahalelerle kontrol altına alınabilir.
Sara Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor, hastanın yaşadığı nöbetlerin sıklığı, türü, süresi ve tetikleyici faktörler gibi detaylı bir tıbbi geçmiş alır. Nöbetin nasıl başladığı ve geliştiği hakkında bilgi toplanır. Refleks, kas gücü, koordinasyon ve duyusal işlev gibi çeşitli nörolojik yetenekler değerlendirilir. Bu muayene, beynin işleyişi hakkında bilgi verir. Elektroensefalogram (EEG), beynin elektriksel aktivitesini ölçen bir testtir. Sara hastalığı teşhisinde önemli bir rol oynar. EEG, nöbet sırasında veya nöbetler arasında anormal beyin dalgalarını gösterir. Epilepsiyi doğrulamaya yardımcı olabilir.
Manyetik rezonans görüntüleme (MRG), beyinde yapısal anormallikleri tespit etmek amacıyla kullanılır. Epilepsiye yol açabilecek beyin lezyonları bu görüntüleme yöntemi ile görülebilir. Bilgisayarlı tomografi (BT), beynin hızlı ve detaylı görüntülerini sağlar. Hastalığın altında yatan yapısal nedenleri tespit etmeye yardımcı olabilir. Nöbetlere neden olabilecek metabolik bozukluk ve genetik hastalıkları tespit etmek için kan testi yapılır. Sara hastalığı teşhis süreci boyunca, doktor diğer olası nedenleri ekarte ederek en uygun tedavi planını belirler.
Sara Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Epilepsi hastalarının çoğu antiepileptik ilaçlarla tedavi edilir. Bu ilaçlar nöbetleri kontrol altına almayı hedefler. Doğru ilaç ve dozaj, nöbetlerin sıklığı ve tipi göz önünde bulundurularak belirlenir. İlaç tedavisine yanıt vermeyen hastalar için beyin cerrahisi bir seçenek olabilir. Epileptik aktivitenin başladığı bölge tespit edilirse, bu bölgenin çıkarılması nöbetleri durdurur.
Cerrahi müdahale dışında bir seçenek olarak, vagus sinirine bir stimülatör yerleştirilir. Nöbetlerin kontrol edilmesi sağlanabilir. Bazı çocuklarda ketojenik diyet, epilepsi nöbetlerini kontrol altına almak için kullanılır. Yüksek yağ, düşük karbonhidrat içeren bu diyet, beynin enerji kullanma şeklini değiştirerek nöbetleri azaltabilir. Sara hastalığı tedavisi kişiye özeldir ve doktor kontrolünde düzenli izlem gerektirir.
