Cilt hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde büyüyüp çoğaldığı bir kanser türüdür. Cilt, vücudun en büyük organıdır ve sürekli olarak çevresel faktörlere maruz kalır. Güneş ışığı, zararlı UV ışınları cilt hücrelerine zarar verebilir ve kanser gelişimi için ortam yaratabilir. Deri kanseri genellikle erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir bir hastalıktır. Ancak, ihmal edildiğinde daha ciddi sonuçlar doğurabilir.
Deri Kanseri Türleri
Bazal hücreli karsinom, en yaygın türüdür. Genellikle güneş ışığına uzun süre maruz kalmış alanlarda, özellikle yüz, kulaklar, boyun gibi bölgelerde görülür. BHK, genellikle yavaş büyür ve vücuda yayılma eğilimi düşüktür. Ancak tedavi edilmezse, çevre dokulara zarar verebilir. Skuamöz hücreli karsinom, ciltteki üst tabakadan (epidermis) başlar ve genellikle güneşe maruz kalan bölgelerde görülür. BHK’ya göre daha hızlı büyüyebilir ve çevre dokulara yayılabilir.
SHK, tedavi edilmediği takdirde vücuda yayılma riski taşır. Melanom en tehlikeli deri kanseri türüdür. Melanom, doğuştan gelen benlerden ya da normal ciltte oluşan anormal pigmentasyonlu lezyonlardan gelişir. Bu kanser türü hızla yayılabilir ve erken teşhis edilmediğinde hayatı tehdit edebilir. Melanom, vücudun herhangi bir bölgesinde gelişebilir. Ancak genellikle vücudun üst kısmı, sırt, bacaklar ve kollar gibi alanlarda görülür.
Deri Kanseri Belirtileri
Deri kanseri belirtileri, kanserin türüne ve evresine göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak aşağıdaki belirtiler, deri kanserinin bir göstergesi olabilir:
-
Ciltte yeni bir leke veya ben oluşumu
-
Mevcut ben veya lekenin şekil, boyut veya renginde değişiklik
-
Kızarıklık, kaşıntı veya kanama
-
Yara veya lekenin iyileşmemesi
-
Ciltte ağrılı bir bölge
Melanomda, lezyonlar genellikle düzensiz kenarlara, farklı renk tonlarına sahip olabilir. Zamanla hızla büyüyebilir. Melanomun erken evrelerinde fark edilmesi, tedavi edilmesi açısından oldukça önemlidir.
Deri Kanseri Risk Faktörleri
Açık tenli bireyler, güneş ışığına karşı daha hassastır ve deri kanserine yakalanma riski daha yüksektir. Uzun süre güneşe maruz kalma, özellikle güneşin zararlı UV ışınlarının cilde zarar vermesi riski taşır. Ailesinde deri kanseri öyküsü olan bireylerin risk oranı daha yüksektir. Birçok ben, riski artırabilir, özellikle büyük, düzensiz şekilli benler. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, daha yatkındır.
Deri Kanseri Teşhisi ve Tedavisi
Genellikle dermatologlar tarafından yapılan cilt muayenesi ile teşhis edilir. Ayrıca, ciltteki şüpheli lezyonlar için biyopsi yapılabilir. Erken teşhis, tedavi şansını artırır ve kanserin yayılmasını engellemeye yardımcı olur. Deri kanseri tedavisi kanserin türüne ve evresine bağlıdır.
Bazal hücreli ve skuamöz hücreli karsinomlar genellikle cerrahi olarak çıkarılabilir. Erken evrelerde yapılan bu tür müdahaleler genellikle başarılı sonuçlar verir. Ancak, melanom gibi daha agresif kanser türlerinde tedavi süreci daha karmaşık olabilir. Kemoterapi, ışın tedavisi veya immünoterapiler gerekebilir.
Deri Kanseri Yaşanmasından Korunma Yöntemleri
Güneşe çıkmadan önce geniş spektrumlu ve yüksek faktörlü güneş koruyucu krem kullanmak, riski önemli ölçüde azaltabilir. Özellikle güneşin en güçlü olduğu saatlerde (10:00 – 16:00) doğrudan güneşe maruz kalmaktan kaçının.
Şapka, güneş gözlüğü ve uzun kollu giysiler gibi koruyucu giysiler kullanmak, cilt kanseri riskini azaltır. Kendi cildinizi düzenli olarak kontrol edin ve değişiklikler fark ederseniz bir dermatolog ile görüşün.
Sonuç
Deri kanseri, genellikle erken teşhis ve tedavi ile kontrol altına alınabilir. Ancak, cilt kanseri riskini azaltmak için koruyucu önlemler almak oldukça önemlidir. Güneşe karşı dikkatli olmak ve düzenli cilt muayenesi yapmak, kanserle mücadelede önemli adımlardır. Sağlık profesyonelleriyle iletişimde kalmak, herhangi bir endişe durumunda erken teşhis için büyük önem taşır.