Tüm dünyada en yaygın görülen kanser türlerinden biridir. Genellikle ciltteki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi sonucu ortaya çıkar. Cilt kanseri, erken teşhis edilip tedavi edilirse çoğu zaman başarılı bir şekilde iyileştirilebilir.
Cilt Kanseri Türleri
Bazal hücreli kanser, en yaygın türüdür ve genellikle ciltteki bazal hücrelerden gelişir. BCC, genellikle yavaş büyür ve nadiren vücuda yayılır. Ancak, tedavi edilmezse çevre dokulara zarar verebilir. En sık görülen bölgeler arasında yüz, kulaklar, boyun ve eller bulunmaktadır. Skuamöz hücreli kanser, ciltteki skuamöz hücrelerden kaynaklanır.
SCC, bazal hücreli kanserden daha hızlı büyüyebilir ve çevre dokulara yayılma eğilimindedir. Erken teşhis edilmezse, lenf düğümlerine veya vücudun diğer bölgelerine sıçrayabilir. Melanom, en tehlikeli türüdür. Ciltteki pigment hücrelerinden (melanositlerden) gelişir. Melanom hızlı bir şekilde büyüyebilir ve diğer organlara metastaz yapabilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi hayati önem taşır.
Cilt Kanseri Belirtileri
Cilt kanseri belirtileri, türüne ve cildin hangi kısmında oluştuğuna göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak dikkat edilmesi gereken bazı ana belirtiler vardır. Ciltte yeni bir leke veya ben oluşmuşsa ya da mevcut bir ben şekil, boyut veya renk değişikliği göstermişse, belirtisi olabilir. Ben ya da ciltteki lekenin kanaması, kaşınması veya kabarması, bir işareti olabilir. Ciltteki yaralar uzun süre iyileşmiyor veya tekrarlıyorsa, kanser olasılığı göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle BCC’nin başlangıcında, ciltte kabarık, pürüzlü alanlar görülebilir.
Cilt Kanseri Risk Faktörleri
Cilt kanseri gelişimi birçok faktöre bağlıdır. Bazı risk faktörleri kişisel kontrolümüz dışında olsa da, bazılarını önlemek mümkün olabilir. Ultraviyole (UV) ışınları, kansere yol açan en önemli faktördür. Güneş ışınları, özellikle öğle saatlerinde en yoğun şekilde cilde zarar verebilir. Uzun süreli güneşe maruz kalma, özellikle çocukluk ve ergenlik dönemlerinde ciddi risk oluşturur. Beyaz tenli bireylerin riskinin daha yüksek olduğu bilinmektedir.
Çünkü açık ten, güneş ışınlarını daha fazla emer ve cilt hücrelerine zarar verme olasılığı artar. Ailede bu durumun öyküsü bulunan kişilerde, gelişme riski daha yüksektir. Genetik faktörler, gelişmesinde önemli bir rol oynar. Beyaz, sarı ya da kızıl saç rengine sahip olan bireylerde de risk daha yüksektir. Bu saç renkleri, cildin daha hassas olmasına neden olabilir.
Cilt Kanseri Önlenebilir mi?
Tamamen önlenebilir olmasa da, risk faktörlerini kontrol altına almak ve düzenli sağlık kontrolleriyle erken teşhis sağlamak mümkündür. Güneşe çıkmadan önce mutlaka yüksek koruma faktörlü (SPF 30 ve üzeri) güneş kremi kullanmak gerekir. Güneş koruyucular, UV ışınlarının cilde zarar vermesini engeller. Özellikle güneşin en yoğun olduğu saatlerde (10:00-16:00 arası), mümkünse güneşten kaçınılmalı ve gölgelik alanlarda kalınmalıdır.
Güneşten korunmak için uzun kollu giysiler, şapka ve güneş gözlüğü kullanılmalıdır. Bu, doğrudan güneş ışınlarının cilde ulaşmasını engeller. Erken teşhis için düzenli olarak dermatolog kontrolüne gitmek oldukça önemlidir. Erken dönemde yapılan tespitler, tedavi sürecini kolaylaştırır ve başarı oranını artırır.
Cilt Kanseri Tedavisi
Cilt kanseri tedavi yöntemleri, kanserin türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir. Kanserli dokunun cerrahi olarak çıkarılması en yaygın tedavi yöntemidir. Kanserli hücrelerin yok edilmesi için yüksek enerjili ışınlar kullanılır. İleri evre cilt kanserlerinde kemoterapi, kanser hücrelerinin yok edilmesinde kullanılabilir. Immunoterapi, bağışıklık sistemini güçlendirerek kanserle mücadeleye yardımcı olur.
Sonuç
Cilt kanseri erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir ve hayat kurtarıcı olabilir. Güneşin zararlı etkilerinden korunmak, düzenli kontroller yaptırmak ve ciltteki değişimleri izlemek cilt kanserinin önlenmesinde büyük rol oynar. Sağlıklı bir cilt için koruyucu önlemleri almak, en güçlü savunmamızdır.
