Bir eklemdeki iki kemik arasındaki normal ilişkiyi kaybetmesi durumudur. Bu tür bir yaralanma, eklemdeki bağlar, tendonlar ve kasların zarar görmesiyle ortaya çıkar. Eklem çıkığı, genellikle ani bir kuvvetin ekleme uygulandığı durumlarda meydana gelir. Çıkık, eklemdeki kemiklerin tamamen veya kısmi olarak yerinden oynamasıyla gerçekleşir.
Eklem Çıkığı Belirtileri
Eklem çıkığı belirtileri, yaralanmanın şiddetine ve eklemdeki hareket kaybına bağlı olarak değişebilir. Eklemde şiddetli ağrı, çıkığın en belirgin belirtisidir. Genellikle travma anında hemen başlar ve hareket ettikçe artar. Eklemde ciddi bir hareket kaybı olur. Çoğu durumda, eklem normal şekilde hareket ettirilemez.
Eklem çevresinde şişlik meydana gelir. Ayrıca kanama olduğunda morarma görülebilir. Eklem, normal pozisyonundan çıkarak şekil değişikliğine uğrayabilir. Özellikle omuz ve parmak eklemlerinde belirgin bir deformite görülebilir. Eklemde ısınma ve kızarıklık da eklem çıkığı yaşanmasına bağlı olarak gelişebilir.
Eklem Çıkığı Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi, yaranın şiddetine ve türüne bağlı olarak değişir. Eklem çıkığı durumunda yapılması gereken ilk şey, eklemdeki hareketi sınırlamak ve yaralı bölgeye soğuk kompres uygulamaktır. Ayrıca, hasta hareket ettirilmeden bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Şüphe durumunda, bir doktora başvurmak gerekir. Doktor, eklemin yeniden yerleştirilmesi için bir işlem yapılmasını önerir. Bu işleme “redüksiyon” adı verilir. Redüksiyon işlemi, çıkık olan eklemin doğru pozisyona yerleştirilmesidir.
Eklem redüksiyonunun ardından, eklemin hareket etmesini engellemek için alçı veya atel uygulanır. Bu, eklemde iyileşme sürecinin sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesine yardımcı olur. Tedavinin ardından fiziksel terapi genellikle önerilir. Fiziksel terapi, eklemin güçlenmesine ve normal hareket kabiliyetinin yeniden kazanılmasına yardımcı olur. Eğer eklem çıkığı ciddi bir şekilde eklemdeki bağları veya kemikleri hasar vermişse, cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi işlemde, hasar gören bağlar onarılabilir ve gerekirse protezler kullanılabilir.
Eklem Çıkığı Komplikasyonları
Tedavi edilmediği takdirde bir dizi komplikasyona yol açabilir. Çıkık sırasında bağlar gerilebilir veya tamamen yırtılabilir. Bu durum, uzun vadede eklem stabilitesinin kaybına neden olabilir. Eklem çıkığı sırasında sinirler de hasar görebilir. Bu, eklemde his kaybı, kas zayıflığı veya hareket kabiliyetinin kaybına yol açabilir.
Tedavi edilmeyen eklem çıkıkları, ilerleyen zaman içinde artrite yol açabilir. Bu durum, eklemde iltihaplanma ve ağrıya neden olabilir. Eğer eklem çıkığı tedavi edilmezse veya uygun tedavi yapılmazsa, iyileşme süreci uzun sürebilir. Eklemde kalıcı hasar meydana gelebilir.
Eklem Çıkığı Yaşanmasından Korunma
Eklem çıkığı yaşanmasını önlemek için bazı tedbirler almak mümkündür. Eklemler ve kaslar güçlendirilerek çıkık riski azaltılabilir. Düzenli yapılan egzersizler, eklemlerin daha sağlam olmasını sağlar. Özellikle temas sporlarında, uygun koruyucu ekipman kullanmak çıkık riskini büyük ölçüde azaltır.
Yaşlılar ve denge problemi yaşayan kişiler için çevre düzenlemesi yaparak düşme riski en aza indirilebilir. Eklemdeki herhangi bir ağrı veya yaralanma durumunda zaman kaybetmeden tedavi edilmesi gerekmektedir.
Sonuç
Eklem çıkığı, ciddiyetine göre ağrı verici ve uzun süreli iyileşme gerektirebilecek bir durumdur. Çıkık tedavisi, hızlı bir şekilde yapılması gereken bir işlemdir. Uygun tedavi ve rehabilitasyon ile çoğu vaka tedavi edilebilir. Eski fonksiyonlarına geri dönebilir. Bu durumdan korunmak için alınabilecek önlemler, spor yaparken dikkatli olunması ve yeterli fiziksel hazırlık yapılması gerekmektedir.
