Böbrek hücrelerinde başlayan kötü huylu bir tümördür. Böbrek kanseri, genellikle sinsi ilerler. Erken evrede belirti vermez. İleri evrede kanlı idrar, bel ağrısı ve kilo kaybı görülür. En yaygın türü renal hücreli karsinomdur. Nedeni tam bilinmez. Sigara, obezite ve yüksek tansiyon riski artırır. Erken teşhis tedavi başarısını artırır. Tedavisi cerrahi ve ilaçla yapılır.
Böbrek Kanseri Belirtileri Nelerdir?
İdrarda açık pembe, kırmızı ya da kola renginde kan görülmesi en yaygın belirtilerindendir. Kanama genellikle ağrısızdır ve bazı hastalarda aralıklı olarak ortaya çıkar. İlk fark edildiğinde mutlaka bir üroloji uzmanına başvurulmalıdır. Böbrek bölgesinde, genellikle belin yan tarafında veya sırtta hissedilen sızı veya künt bir ağrı görülebilir. Bu ağrı başlangıçta hafif olabilir ancak zamanla şiddetlenebilir ve sürekli hale gelebilir. Böbrek tümörü büyüdüğünde karında elle hissedilebilen bir şişlik ya da sertlik oluşabilir. Bu kitle genellikle ağrısızdır ancak zamanla çevre dokulara baskı yaparak rahatsızlık verebilir.
Böbrek kanseri olan bazı hastalarda belirgin bir şekilde iştahsızlık gelişebilir. Bu durum çoğunlukla istemsiz ve hızlı kilo kaybına yol açar. Kısa sürede fazla kilo kaybetmek altta yatan ciddi bir hastalığın işareti olabilir. Kanser hücreleri vücutta enerji tüketimini artırır ve bağışıklık sistemini baskılar. Bu da kişide sürekli bitkinlik, halsizlik ve dinlenmeye rağmen geçmeyen bir yorgunluk hissi yaratır. Bazı hastalarda nedeni açıklanamayan ateş ve özellikle geceleri yoğun terleme görülebilir. Bu belirtiler enfeksiyonla karıştırılsa da kanser gibi ciddi hastalıkların da belirtisi olabilir. Böbrekler vücuttaki sıvı ve tansiyon dengesinde önemli rol oynar. Tümör, bu dengeyi bozarak kontrolsüz tansiyon yükselmelerine neden olabilir. Özellikle ilaçla zor kontrol edilen hipertansiyon vakalarında böbrek değerlendirmesi yapılmalıdır.
Vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin üretimini etkileyebilir. Bu da kansızlığa neden olur. Anemi, yorgunluk, soluk cilt ve nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. İleri evre vakalarda bacaklarda sıvı birikimine bağlı olarak şişlik görülebilir. Bu durum genellikle ayak bileklerinde başlar ve gün içinde artar. Böbrek fonksiyonlarının bozulduğunu gösteren önemli bir belirtidir. Böbrek kanseri vücudun diğer bölgelerine yayılmışsa (metastaz), özellikle kemiklerde ağrı ve zayıflama görülebilir. Bazı hastalarda beklenmeyen kemik kırıkları meydana gelebilir.
Böbrek Kanseri Neden Olur?
Sigara içmek riski önemli ölçüde artırır. Tütün dumanındaki kimyasallar, kana karışarak böbreklere kadar ulaşır ve burada hücrelerde DNA hasarına neden olabilir. Bu da kanser oluşumunu tetikleyebilir. Aşırı kilolu olmak, vücuttaki hormon dengesini bozabilir. Özellikle insülin ve bazı büyüme hormonlarının artışı, böbrek hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasına neden olabilir. Bu durum da kanser gelişimini kolaylaştırabilir. Kontrolsüz yüksek tansiyon, böbreklerdeki damar yapısına zarar verir. Uzun süreli tansiyon yüksekliği böbrek hücrelerini olumsuz etkiler ve bu da kansere yatkınlık oluşturabilir.
Böbrek yetmezliği nedeniyle uzun süre diyaliz görmek, böbreklerde kist oluşumuna yol açabilir. Bu kistler zamanla kanserleşme riski taşır. Bu nedenle uzun süre diyalize giren hastalar yakından takip edilmelidir. Ailede böbrek kanseri öyküsü olması, genetik geçişli bazı sendromlar hastalık riskini artırır. Genetik yatkınlığı olan kişilerde düzenli taramalar önemlidir. Bazı iş ortamlarında kullanılan kimyasallar böbrek hücrelerine zarar vererek riski artırabilir. Bu tür ortamlarda çalışan kişilerin koruyucu önlemler alması gerekir. İstatistiksel olarak erkeklerde daha sık görülür. Bunun nedeni hormonal farklar veya erkeklerin daha fazla sigara ve alkol kullanması gibi yaşam tarzı etkenleri olabilir.
Genellikle 50 yaş üzerindeki bireylerde daha sık görülür. Yaşlandıkça hücrelerdeki DNA hasarları artar ve bu durum kanser gelişimi için zemin hazırlar. Özellikle reçetesiz kullanılan bazı ağrı kesiciler uzun vadede böbreklere zarar verebilir. Bu ilaçlar böbrek fonksiyonlarını bozarak hücre yapısında değişikliklere neden olabilir. Aşırı işlenmiş gıdalarla beslenmek, yeterince su içmemek, fiziksel aktiviteden uzak bir yaşam tarzı gibi faktörler böbrek sağlığını olumsuz etkiler. Sağlıksız yaşam tarzı böbrek kanseri riskini artırabilir.
Böbrek Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavide en yaygın yöntemlerden biri cerrahi müdahaledir. Kanserli böbreğin tamamen çıkarılması işlemine nefrectomy denir. Eğer kanser yalnızca böbrekteyse, tüm böbrek alınabilir. Kanserin yayılmadığı durumlarda bu işlem iyileşme şansını artırabilir. Bununla birlikte, bazı durumlarda sadece kanserli doku çıkarılabilir. Bu işleme parsiyel nefrektomi denir. İmmünoterapi, bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı daha etkili hale getiren tedavi yöntemidir. Kanser hücrelerinin büyümesini engellemek için immün sistemin güçlendirilmesine yardımcı olan ilaçlar kullanılır.
Böbrek kanseri vakalarında, PD-1/PD-L1 inhibitörleri ve CTLA-4 inhibitörleri gibi tedavi seçenekleri yaygın olarak kullanılır. Hedefe yönelik tedavi, kanser hücrelerinin belirli genetik özelliklerine yönelik ilaçlar kullanmayı içerir. Bu tedavi kanser hücrelerinin büyümesini durdurabilir veya yavaşlatabilir. Kullanılan hedefe yönelik tedavi ilaçları, tyrosine kinase inhibitörleri (TKİ) ve mTOR inhibitörleri gibi ilaçları içerebilir. Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için ilaçların kullanılmasıdır. Ancak kemoterapiye genellikle iyi yanıt vermez. Bununla birlikte, bazı durumlarda kanserin ilerlemesini durdurmak amacıyla kemoterapi kullanılabilir.
Fakat daha yaygın tedavi seçenekleri immünoterapiler ve hedefe yönelik tedaviler olmuştur. Radyoterapi, kanserli hücreleri öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanır. Tedavide genellikle cerrahiden sonra kanserin geri dönmesini önlemek amacıyla veya kanserin kemiklere yayılması durumunda ağrı kontrolü sağlamak için kullanılır. Radyoterapi, kanserin ana tedavi yöntemi olmasa da bazı hastalar için etkili olabilir. Ablasyon tedavileri, kanserli dokuları yok etmek için çeşitli yöntemler kullanır. Termal ablasyon veya soğuk ablasyon gibi teknikler, cerrahi müdahaleye uygun olmayan hastalar için alternatif tedavi seçenekleri sunar. Biyolojik tedaviler, kanser hücrelerinin büyümesini engelleyen veya bağışıklık sisteminin kanserle mücadele etmesine yardımcı olan doğal veya sentetik maddeler içerir.
Bu tedavi genellikle immünoterapilerle benzerlik gösterse de, bazı biyolojik tedaviler kanserin vücutta yayılmasını engelleyebilir. Destekleyici tedavi, kanser tedavisinin yan etkilerini hafifletmek veya hastanın yaşam kalitesini artırmak amacıyla uygulanır. Ağrı kontrolü, bulantı giderme, yorgunluk yönetimi ve psikolojik destek bu tedaviye dahildir. Bu tedaviler hastanın tedavi sürecinde daha rahat bir deneyim yaşamasına yardımcı olabilir. Böbrek kanseri tedavisinde kullanılan yöntemler, kanserin türüne, yayılma durumuna ve hastanın sağlık durumuna göre belirlenir. Tedavi süreci, bir onkolog ve böbrek kanseri uzmanı tarafından yönetilmeli ve kişiye özel bir tedavi planı oluşturulmalıdır.
